Łódź nie tylko ubiega się o zostanie gospodarzem EXPO 2022, lecz również aktywnie wdraża najnowsze technologie. Od soboty, 16 września, użytkownicy komunikacji miejskiej w tym mieście mogą płacić za przejazdy poprzez open payment – niezwykle nowatorski, wygodny, ale i bezpieczny sposób. Na razie w ramach pilotażu i tylko na jednej linii tramwajowej.
Wdrażany w Łodzi system opłat typu open payment jest obecnie najnowocześniejszym sposobem płatności za przejazdy transportem miejskim, choć dotychczas w Polsce prawie niespotykanym. Dzięki niemu można podróżować autobusem lub tramwajem ze swoją kartą płatniczą, która staje się biletem. Wystarczy przy wejściu i wyjściu z pojazdu przyłożyć kartę do kasownika. System sam zlicza, ile przystanków zostało przejechanych i jaka opłata powinna być pobrana. Zamiast karty można użyć też płatności kartą za pomocą smartfona (np. poprzez Android Pay) z wykorzystaniem technologii NCF.
Londyn pionierem open payment
Rozwiązania typu open payment z powodzeniem są stosowane w różnych miastach na świecie, a ich popularność stale rośnie. Dobrym przykładem jest Londyn. W 2012 r. przedsiębiorstwo Transport for London (TfL), zarządzające transportem miejskim w stolicy Anglii, zdecydowało się na udostępnienie możliwości dokonywania płatności zbliżeniowych za przejazdy autobusami, a w 2014 r. terminale zbliżeniowe uruchomiono we wszystkich środkach transportu. W pierwszym roku funkcjonowania tego rozwiązania w autobusach odnotowano 6,5 miliona transakcji zbliżeniowych, dokonywanych przez blisko 40 000 osób dziennie. Po dwóch latach od uruchomienia ponad 40% wszystkich transakcji biletowych było realizowanych płatnościami zbliżeniowymi. Dzięki rezygnacji z obsługi gotówki w transporcie miejskim Londyn zaoszczędził rocznie 24 miliony funtów, obniżając koszty związane z pobieraniem opłat z 14% do 9% przychodów ze sprzedaży biletów.
Londyn wyznaczył kierunek dla innych europejskich miast. W 2016 r. miało miejsce wdrożenie dużego systemu płatności open payment obejmującego swoim zakresem 6 mln mieszkańców w 12 miastach w Czechach i na Słowacji. W lutym 2016 r. uruchomiono taki sposób płatności za przejazdy w 4 miastach w Turcji (łącznie 2,5 mln mieszkańców), a w czerwcu tego samego roku wystartowało pilotażowe wdrożenie tego systemu w Madrycie.
Nie tylko Łódź idzie śladami Londynu
Łódź nie jest pierwsza w Polsce. Wcześniej tego typu rozwiązania wprowadziło Jaworzono i Świebodzicie. W marcu br. za to rozwiązania władze pierwszego z tych miast otrzymały nagrodę w konkursie towarzyszącemu V Smart City Forum – w kategorii miast do 100 tys. mieszkańców.
Jednak pilotaż łódzki jest bardziej zaawansowanym projektem. I to nie tylko dlatego, że dotyczy aglomeracji miejskiej o znaczenie większej i bardziej skomplikowanej strukturze transportu miejskiego niż mniejsze miejscowości. Przygotowując wdrożenie wprowadzono do cennika opłat za przejazdy pojazdami komunikacji miejskiej dodatkową taryfę o nazwie Wejście/ Wyjście. Umożliwia ona zapłacenie tylko za faktycznie przejechaną liczbę przystanków, ponieważ informację tę odnotowuje system.
Opłaty odpowiadają kwotom z taryfy czasowej. Przykładowo, przejechanie 13 przystanków zajmuje około 20-21 minut i kosztuje 2,80 zł, tak jak w przypadku biletu 20-minutowego. Przewaga przystankowej taryfy polega na tym, że pasażer płaci dokładnie za tyle, ile przejechał, nie nadpłaca zaś za minuty, z których nie skorzystał.
– Nasze badania opinii potwierdzają, że Polacy doceniają wygodę i szybkość, jakie oferują im cyfrowe rozwiązania. Między innymi dlatego jesteśmy wśród trzech krajów na świecie, gdzie nowoczesne płatności zbliżeniowe są najbardziej rozpowszechnione. Już dziś ponad ⅔ wszystkich płatności kartami Mastercard w Polsce to transakcje zbliżeniowe – mówi Kamila Kaliszyk, dyrektor ds. rozwoju rynku w polskim oddziale Mastercard Europe. – Dlatego wierzę, że nowy system płatności za przejazdy przypadnie łodzianom do gustu, ponieważ jest oparty na technologii, którą już znają i cenią. Skoro zbliżeniowo możemy zapłacić już praktycznie wszędzie tam, gdzie są akceptowane płatności bezgotówkowe, to czemu nie płacić tak za przejazd tramwajem? – dodaje.
Łódzki pilotaż tylko na liniach tramwajowych 10A i 10B
Nowe rozwiązanie zostanie udostępnione od 16 września w ramach pilotażu, który obejmie linie tramwajowe 10A i 10B. To jeden z najnowocześniejszych na świecie, oparty na cyfrowej wymianie informacji system, a dzięki jego wdrożeniu Łódź stanie się pierwszą dużą aglomeracją w Polsce, która wykorzysta go dla sprawnej i efektywnej kosztowo obsługi pasażerów.
Aby system mógł działać, w każdym z tramwajów jeżdżących na linii 10A oraz 10B zainstalowane zostały nowoczesne, wyposażone w wyświetlacz LCD kasowniki, dostarczone przez Mennicę Polską. W sumie to 130 urządzeń w 21 pojazdach zatrzymujących się na 33 przystankach.
Jak działa open payment?
Aby można było korzystać z rozwiązania typu open payment, konieczne są specjalne cyfrowe kasowniki z funkcją terminala płatniczego w środkach komunikacji miejskiej. Pasażer przy wejściu do pojazdu przykłada do niego swoją kartę płatniczą, dzięki czemu „melduje się” (można wybrać taryfę normalną lub ulgową), a system autoryzuje i zatwierdza możliwość kontynuowania przejazdu. Przy wysiadaniu z pojazdu również należy przyłożyć swoją kartę do czytnika, by „wymeldować się” z systemu.
Dzięki zarejestrowaniu dokładnej liczby przejechanych przystanków lub kilometrów system może obciążyć pasażera kwotą odpowiadającą dokładnie przejechanej jednorazowo trasie (tak jak np. w Łodzi), bądź też na koniec okresu rozliczeniowego, np. na koniec dnia lub miesiąca podsumować wszystkie przejazdy. W obu przypadkach pasażer odnosi korzyść, ponieważ system automatycznie optymalizuje taryfę, czyli wybiera takie rodzaje biletów i stawek przejazdowych, aby ostateczna kwota, jaką pokrywa pasażer, była możliwie najniższa. Nad bezpieczeństwem danych przesyłanych między poszczególnymi instytucjami czuwają systemy płatnicze, takie jak Mastercard, zapewniając wysokiej klasy zabezpieczenia, standardowo używane do rozliczeń bezgotówkowych opartych o karty płatnicze.
Takie rozwiązanie ułatwia i przyspiesza również kontrolę biletową – np. w przypadku Łodzi kontrolerzy, wchodząc do pojazdu, sprawdzają czytnikami czy dla danej karty zostało zarejestrowane rozpoczęcie przejazdu – dzięki temu nie są konieczne wydruki lub inne formy potwierdzenia transakcji. Pasażer, który dokonał rejestracji wejścia do pojazdu za pomocą swojej karty płatniczej, w momencie kontroli biletowej zbliża po prostu daną kartę do czytnika kontrolerskiego.
Korzyści dla pasażerów
Dzięki rozwiązaniu typu „open payment” pasażerowie komunikacji miejskiej otrzymują wygodny, prosty i szybki sposób płatności za przejazdy. Nie muszą poświęcać czasu na szukanie kiosku i zakup biletu, ani zastanawiać się, jaki jego rodzaj powinni wybrać. Nie trzeba też pamiętać o noszeniu ze sobą dodatkowej karty miejskiej, wystarczy karta płatnicza, którą i tak najczęściej mamy w portfelu. Co więcej, system może rozliczać przejazdy tak, aby koszt przejazdu był dla pasażera jak najniższy. Dodatkową korzyścią jest globalna zgodność i spójność systemu – w miastach, gdzie jest on wykorzystywany pasażerowie nie muszą dowiadywać się, jaki powinni wybrać bilet i gdzie go kupić. Jest to rozwiązanie szczególnie przydatne dla turystów.
Korzyści dla przedsiębiorstw transportowych
Z kolei korzyścią dla przedsiębiorstw transportowych jest obniżenie kosztów pobierania opłat, dzięki zmniejszeniu wydatków związanych z produkcją i dystrybucją biletów, prowizjami sprzedawców zewnętrznych oraz ograniczeniu obrotu gotówkowego. Uproszczony system płatności ma także bezpośredni wpływ na zwiększenie liczby przejazdów i wzrost liczby pasażerów, którzy nie muszą już kupować biletu lub karty miejskiej przed rozpoczęciem przejazdu, dzięki czemu skorzystanie z usługi transportowej jest dla nich łatwiejsze.
Źródło: www.smartcityblog.pl
